Etappe 1

Etappe 1

De naoorlogse boom

Functionalisme, modernisme en brutalisme

  

Het Atomium: een technologisch hoogstandje

Laten we starten bij een van de meest iconische structuren in Brussel. We trekken richting Heizel om ons te vergapen aan het Atomium (en het misschien zelfs te verkennen). Ingenieur André Waterkeyn bedacht de structuur naar aanleiding van de Wereldtentoonstelling in 1958. Architecten André en Jean Polak bouwden het Atomium. Oorspronkelijk zou het na de tentoonstelling weer worden afgebroken. Het Atomium is eigenlijk een ijzerkristal (gecentreerde kubische structuur) dat 165 miljard keer werd uitvergroot. Elke bol is eigenlijk een ijzeratoom. De gevel werd tussen 2004 en 2006 grondig gerenoveerd. Zo werden de aluminium platen vervangen door platen in roestvrij staal. 2.970 LED-lampjes werden geïnstalleerd om het Atomium al bij valavond te doen oplichten. Uiteraard kan het Atomium worden bezocht. In de hoogste bol is het uitzicht over de hoofdstad (en daarbuiten) adembenemend! Er is ook een restaurant gevestigd. Voor wie houdt van design, is het naburige Design Museum Brussels een aanrader.

  

Functionalisme, modernisme en brutalisme

We nemen de metro richting Centraal Station. Bewonder zeker dit gebouw van Horta in internationale stijl. De werf werd begin 20ste eeuw opgestart, maar onderbroken door de Eerste Wereldoorlog en de financiële crisis na de beurscrash in 1929. De vordering van de werken werd ook tijdens de Tweede Wereldoorlog onderbroken. Na het overlijden van de architect in 1947 stond Maxime Brunfaut (zoon van architect Fernand Brunfaut) in voor de voltooiïng van de werken.

Afspraak op de esplanade vóór het station. Wie het Atomium bezocht, weet dat Sabena een mythische Belgische luchtvaartmaatschappij was, die in 2001 failliet werd verklaard. Op de nummers 13 en 15 aan de Keizerinlaan staat nog de oude Air Terminus Sabena: een functionalistisch gebouw uit 1954 dat door diezelfde Maxime Brunfaut werd ontworpen. In die tijd konden reizigers die een vlucht hadden geboekt daar hun bagage laten registreren vóór ze met de trein naar de luchthaven reden. Vlak daarnaast bevindt zich Vivaqua Court, dat in 1965 door de architecten Léon Stynen & Paul De Meyer werd gebouwd. De constructie in moderne architectuur werd oorspronkelijk 'Telex' genoemd en was bedoeld voor de R.T.T. (Regie van Telegrafie en Telefonie). In 2010 stond Crepain Binst Architecture in voor de renovatie. 

Blijf op deze laan. Zo kom je automatisch op de Berlaimontlaan terecht. Aan de rechterkant zien we de Nationale Bank van België. Het gebouw, waarvoor Marcel Van Goethem vóór de Tweede Wereldoorlog de plannen tekende, werd in 1948 voltooid. De modernistische gevel is 200 meter lang. Zowat vlak daar tegenover - op het huisnummer 56 - bevindt zich de drukkerij van de Nationale Bank: eveneens een modernistisch pand dat in 1950 werd afgewerkt en dat door diezelfde Marcel Van Goethem werd ontworpen. 

Gare Centrale - Centraal Station
(Victor Horta - Maxime Brunfaut 1952)
© visit.brussels - Jean-Michel Byl - 2022
Architecture Bruxelles perspective Banque Nationale - Nationale bank© visit.brussels - Jean-Michel Byl - 2022

Onze volgende halte is een ander station. Op het nummer 34 aan de Pachecolaan bevindt zich de ingang van het Congresstation. De gevel valt op door de internationale en moderne stijl. Het werd tussen 1948 en 1952 gebouwd met opnieuw Maxime Brunfaut als architect (in die periode was hij dan ook voorzitter van het Bureau voor de Noord-Zuidverbinding in Brussel). Op het huisnummer 44 staat het vroegere Gemeentekrediet met vreemde groene ramen. Het (onderschatte) brutalistische gebouw werd tussen 1967 en 1971 gebouwd. Marcel Lambrichs. Casimir Grochowski, Daniel de Laveleye, Alphonse Van Impe en Roger Delfosse verleenden hun medewerking. Vandaag is de Dienst Vreemdelingenzaken er gevestigd.

De Financietoren aan de overkant, die in 1983 werd geopend, was een ontwerp- en bouwproject van Hugo Van Kuyck, Marcel Lambrichs, Léon Stynen en Jaspers-Eyers. We maken even een sprong in de tijd: tegenover de toren ligt de Botanique, het Cultureel Centrum van de Federation Wallonie-Bruxelles. De botanische tuin met een neoklassiek gebouw uit 1826 werd ontworpen door architect Tilman-François Suys. Ook Pierre François Gineste en Jean-Baptiste Meeus-Wauter tekenden mee aan de plannen. 

We lopen rechts om de Financietoren heen en genieten in de verte van de glazen torens in de noordwijk. (Wie nog de moed heeft, kan die aan het einde van de dag nog gaan bezoeken.) Achter de toren ligt het administratief centrum: een lang gebouw met gekleurde ruiten in functionalistische stijl, ontworpen door Hugo Van Kuyck en Marcel Lambrichs (diezelfde architecten ontwierpen ook de Financietoren). Ook Georges Riquier en de Alpha Groep leverden een bijdrage aan de werken, die tussen 1958 en 1983 werden uitgevoerd. We steken de tuin over en ontdekken achter de fonteinen en een bijzonder originele muur de trappen die naar het Congresplein leiden. Op die hoogte hebben we een prachtig uitzicht over de stad!