Geheimpjes met groeten uit de Sint-Katelijne en Begijnhofwijk

Met de Begijnhof- en Sint-Katelijnewijk omschrijven we de buurt rond de Beurs. Deze bruisende en trendy straten staan bekend om de conceptstores, de restaurantjes en de bars. Maar ben je ook op de hoogte van deze welbewaarde geheimpjes van vroeger en nu?

De Begijnhof- en Sint-Katelijnewijk behoren tot de meest populaire plaatsen van de hoofdstad. Er valt altijd wel iets te beleven. Hoewel de buurt een populaire toeristische trekpleister is, heerst er hier ook een echt buurtleven. De Brusselaars wonen er graag en delen de historische anekdotes die hun wijken typeren. Hier vind je vooral een identiteit doordrenkt van symboliek en geloof. Ontdek hieronder enkele van de verborgen schatten van deze buurt!

Zin in meer te ontdekken? Er zijn nog vele andere adresjes te vinden!

De Ooievaarsstraat is toegankelijk vanaf de Papenvest (de toegang vanaf de Vlaamsesteenweg is afgesloten door een poort). Je treft er een charmante oase van rust aan in het midden van de hoofdstad. De beste tijd voor een bezoekje aan dit straatje? Tussen april en juni! De blauweregen kleurt dan het smalle straatbeeld en voegt er een schilderachtige toets aan toe. Een van de ingangen, met een boog erboven, heeft een nis met een beeldje uit de 18e eeuw van de heilige Rochus. Sint-Rochus is onder andere de patroonheilige van de pestlijders. Vele nissen van dit type zijn te vinden in de historische straten van Brussel. Deze kapellen werden door de bewoners gemaakt om een patroonheilige of een Mariabeeld te plaatsen. De huizen in de straat dateren ten minste uit de 17e eeuw en zijn voor het grootste deel gerestaureerd. De kasseien zijn origineel. Het geheel werd in 1984 geclassificeerd.

Brussel telt vele kerken. Een van de architectonisch, maar ook sociaal meest opmerkelijke is de Sint-Jan Baptist ten Begijnhofkerk. Het gebouw werd in de 17e eeuw in barokstijl opgetrokken aan een belangrijk begijnhof dat 1.084 huizen omvatte, verspreid over 7ha. Door de historische ambiance is de wijk tegenwoordig erg in trek in de filmwereld. Talrijke films werden hier opgenomen: de Engelse BBC-serie ‘Les Misérables’, de film ‘The Happy Prince’ over Oscar Wilde van Rupert Everett, ‘Le Tout Nouveau Testament’ van Jaco Van Dormael en ‘Une Promesse’ van Patrice Leconte. Ook het sociale engagement van de kerk een vermelding waard. Ze zet zich al jaren in voor de opvang van migranten en mensen zonder papieren. Deze mensen kunnen er terecht voor een beetje comfort en een dak boven hun hoofd als het moet. De leuze van het huis is immers: ‘behandel uw naaste zoals u zelf behandeld wilt worden’.

Dit grote neoklassieke complex werd in 1827 ingehuldigd op de plaats van de infirmerie van het vroegere grote begijnhof van Brussel. Het Groot Godshuis/Pacheco-Instituut was een plaats gewijd aan de zorg voor ongeneeslijk zieken, zieken en bejaarden, alsook een geriatrische inrichting. Momenteel wordt het gerenoveerd om appartementen, catering en studentenhuisvesting te bieden. Naast het opmerkelijke architecturale ensemble bevat het gebouw twee prachtige binnentuinen die op de monumentenlijst staan. Je ontdekt er aangelegde bloembedden en de grootste Japanse kastanjeboom van de streek (stam met een omtrek van 303 cm en een hoogte van meer dan 20 m).  Een kleine anekdote: aan de ingang van het godshuis vind je een gedenkplaat, dit is een van de beroemdste vervalsingen in Brussel. Het vermeldt dat het instituut werd ingehuldigd in 1835 tijdens het bewind van Leopold I, de eerste koning der Belgen. Het werd echter gebouwd tussen 1824 en 1827 tijdens het bewind van Willem I van Oranje, midden in de Nederlandse bezetting. Een manier voor de kersverse koning om zich meteen een mooie Nederlandse constructie toe te eigenen! Het complex is momenteel niet toegankelijk voor het publiek wegens verbouwingswerkzaamheden.

Achter de neoklassieke gevel van nummer 79 van de Lakensestraat gaat een geheim schuil. Op dit adres is een discrete historische vereniging gevestigd: de Vrijmetselaarsloge van de Ware Vrienden van Unie en Vooruitgang. Deze loge werd opgericht in 1854 en valt onder het Grootoosten van België. Het is een van de oudste en belangrijkste Belgische loges. Verschillende grote namen van de Brusselse politieke en culturele elite kwamen er samen om filosofische kwesties te bespreken. Slechts weinigen hebben tijdens de Open Monumentendagen als gewone bezoeker een van de vier vrijmetselaarstempels op dit het adres kunnen betreden. Als je tot de gelukkigen behoort, zal je merken dat ze versierd zijn met Egyptische afbeeldingen. De grootste tempel wordt bekroond door een indrukwekkend hemelgewelf. Als je interesse hebt in de geschiedenis van de vrijmetselarij, maak dan ook een kleine omweg naar het Belgisch Museum van de Vrijmetselarij. Het is vlakbij!

De eerste openbare urinoirs verschenen in het begin van de 19e eeuw. Zij groeiden al snel uit tot ontmoetingsplaatsen voor de homoseksuele gemeenschap, die in die tijd werd vervolgd. Mannen die andere mannen wilden ontmoeten, vonden elkaar dan in het pissoir. Wat is een beter alibi dan een dringende natuurlijke behoefte? Deze kleine heimelijke afspraken leidden soms tot grote liefdesverhalen. Gelukkig kan de LGBT-gemeenschap elkaar vandaag vrij ontmoeten in België. Enkel de urinoirs aan de Sint-Katelijnekerk zijn gebleven, die dateren uit 1873. Wou je altijd eens tegen de kerkgevel plassen?